Denise 5.2 to jak dotąd jedyny znany mi program, który przeprowadza analizę logiczną zdań w języku polskim, uczy się, pamięta i wykorzystuje to podczas rozmowy: formułuje odpowiedzi oraz zadaje pytania, bazując na tym co powiedział użytkownik. Program analizuje zdania pojedyncze proste i rozwinięte, jak również wypowiedzenia wielokrotnie złożone; buduje swoje wypowiedzi, opierając się na regułach gramatycznych i korzystając z aktualnej bazy faktów. Fundamentem operacji logicznych jest rachunek zdań z elementami logiki predykatów, w szczególności zaś wnioskowanie, dzięki któremu Denise może odpowiedzieć na pytania, dając odpowiedzi, które nie są wprost zawarte w bazie wiedzy, ale które dopiero z niej wynikają na drodze dedukcji. Biorąc pod uwagę to wszystko, skłonny jestem twierdzić, że ten program myśli. Nie twierdzę przy tym, że myśli tak jak człowiek – za pomocą pojęć, ani tym bardziej, że jest to już ta sztuczna inteligencja, którą buduję, bo jest… wręcz przeciwnie!
Nie poniosłem porażki. Po prostu odkryłem 10 000 błędnych rozwiązań.
Thomas Edison
Edison miał tak powiedzieć o swoich nieudanych próbach budowy żarówki. Za każdym razem bardziej zbliżał się do celu. Dlaczego miałby nazywać to porażką? Czymś podobnym są dla mnie następujące po sobie różne wersje Denise, które są kolejnymi krokami w budowaniu sztucznej inteligencji. Każda dostarcza przełomowych dla mnie informacji – jest źródłem odpowiedzi oraz przede wszystkim nowych pytań. To eksperymenty, z których najbardziej udane są te, które wcale nie potwierdzają postawionych hipotez (i nie dodają chwały), a odkrywają pola niewiedzy i pozwalają spojrzeć na wszystko z innej perspektywy. To właśnie dzięki tej wersji uświadomiłem sobie granice gramatyki i logiki oraz odkryłem nieznaną mi wcześniej wartość niektórych cech starszej Denise 4, która jest prawdopodobnie bardziej ludzka i tym samym bliższa koncepcji humanoidalnej sztucznej inteligencji niż Denise 5.2. A to dlatego, że Denise 5.2 całkowicie opiera się na gramatyce i logice, pomija różne aspekty komunikacji, role społeczne oraz koniec końców, nie myśli za pomocą pojęć. W Denise 4.2 nie ma tyle inteligencji, ale są funkcje, które w sposób śladowy realizują budowanie relacji i pozwalają na bardziej naturalną komunikacją, a poza tym ma ona jedną z ważniejszych dla przetrwania cech – czasem jest zabawna i dzięki temu daje się lubić.
Podobnie jak w przypadku Denise 4.2, również ta reedycja nie wiąże się z wprowadzeniem żadnych modyfikacji w algorytmach ani bazach danych programu. Największą zmianą jest nowy interfejs użytkownika, w którym wszystkie opcje dostępne są teraz w zasięgu myszki.
List ten jest dłuższy jedynie dzięki temu, iż nie miałem czasu napisać go krócej.
Blaise Pascal, Lettres provinciales, List XVI
Zdaję sobie sprawę, że parametrów konfiguracyjnych jest tak wiele, a do tego ich znaczenie skrywa obszerna dokumentacja, że okno programu przypomina teraz kokpit myśliwca, sprzeciwiając się popularnej wizji „jednego przycisku”. Cóż, moja wizja dotyczy sztucznej inteligencji, więc pozwolę sobie na odrobinę niedbałości wobec przycisków i podobnie jak Pascal, tłumaczyć ją będę brakiem czasu na dłuższe zajmowanie się optymalizacją interfejsu.
Denise 5.2 powstała w 2003 roku i aktualnie obchodzi swoje dziesięciolecie. Można by powiedzieć, że z okazji tej okrągłej rocznicy postanowiłem wydać wersję jubileuszową, jednak to nie byłaby prawda, bo do tej chwili sam nie wiedziałem, że minęło dokładnie 10 lat od wydania Denise 5.2. Prawdziwą przyczyną reedycji są generalne porządki w projekcie Denise, zupełnie zresztą nieplanowane.
CO NOWEGO:
Denise-MYTH 5.2 REEDYCJA: 2013.09.06
DODANE I USPRAWNIONE ELEMENTY
- uaktualnione zostały dane kontaktowe i licencja (freeware)
- przygotowany został nowy interfejs użytkownika (wcześniej była tylko linia poleceń)
- dołączona została dokumentacja: praca magisterska (Denise 5.1) oraz przykłady zdań i rozmów, które można przeprowadzać z Denise (5.0, 5.1)